СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚАРА ТОПЫРАҚТАРЫНДА ЖАЗДЫҚ БИДАЙДЫҢ ЕГУДІҢ ӘРТҮРЛІ МЕРЗІМДЕРІНДЕ ДАМУЫ МЕН ӨНІМДІЛІГІ

Аңдатпа

Дақылдарды себу мерзімін таңдау агротехникалық әдіс болып табылады, бұл өсімдіктерді бүкіл вегетациялық кезеңде белгілі бір өсу жағдайларына қоюға мүмкіндік береді, бұл олардың өнімділігіне айтарлықтай әсер етеді. Жұмыстың мақсаты – өсімдіктердің өсуі мен дамуы үшін қолайлы жағдайларды (ауа температурасы, жауын-шашын), Солтүстік Қазақстан климаттың өзгеруі жағдайында өнімділіктің жоғары деңгейін және өнім сапасын қамтамасыз ететін, сүрі жерден кейін үшінші дақылмен өсірілетін жаздық бидайды егудің оңтайлы мерзімдерін анықтау. Зерттеу нәтижелері бойынша алдыңғы сабан өріс бойынша өсірілетін жаздық бидай үшін ең жақсы жағдайлар, атап айтқанда зерттелетін нұсқалар бойынша өсу мен даму 2023 ж. 25 мамырдан бастап егу мерзімдерінде атап өтілгені анықталды. Егіс мерзіміне байланысты жаздық бидайдың максималды өнімділігі 27 мамырда – 24,06 ц/га, 30 мамырда – 23,55 ц/га және 05 маусымда – 22,55 ц/га егу кезінде байқалды, бұл 15 мамырда себу мерзімі бақылау нұсқасынан асып түсті – 11,10 ц/га, 10,59 ц/га және 9,5 ц/га тиісінше. 2023 ж. тамыз және қыркүйек айларында қалыптасқан ауа райы жағдайларын ескере отырып 05 маусымда егу кезінде жаздық бидай дәнінің максималды сапа көрсеткіштерін атап өткен жөн: дәндегі ақуыз мөлшері 15,2%, ақуыз мөлшері 27,3% құрады.