ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӨҢІРЛЕРІНДЕ ЖӘНЕ ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫНЫҢ СУБЪЕКТІЛЕРІНДЕ БРУЦЕЛЛЕЗ БОЙЫНША ЭПИЗООТИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ АХУАЛДЫҢ МОНИТОРИНГІ

Авторлар

  • Ергазина Асель Михайловна «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Қостанай өңірлік университеті» КЕАҚ https://orcid.org/0000-0003-0083-1851
  • Аубакиров Марат Жаксылыкович «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Қостанай өңірлік университеті» КЕАҚ https://orcid.org/0000-0002-5688-2634
  • Кайыпбай Берикжан Балапанович «Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринария институты» ЖШС https://orcid.org/0000-0002-8237-5564
  • Мурзакаева Гульмира Калихановна «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КЕАҚ https://orcid.org/0000-0002-0282-8747

DOI:

https://doi.org/10.52269/KGTD253129

Кілт сөздер:

бруцеллез, ауру, бақылау, талдау, таралу, инфекция

Аңдатпа

Бруцеллез-бруцелла тұқымдасына жататын және мал шаруашылығында жоғары экономикалық салдарға әкелетін түрлер тудыратын бактериялық зооноздық ауру. Brucella   spp. ол адамдарға берілуі мүмкін және антибиотиктермен нақты және ұзақ емдеуді қажет ететін ауыр ауруға әкеледі, бұл адамдардың аурушаңдығы мен денсаулығына кері әсер етеді.  Инфекцияның зооноздық сипаты жануарлар мен адамдардаышеттің таралуы мен динамикасын бақылау қажеттілігін арттырады.  Бруцеллез зооантропонозды ауру болғандықтан, бұл аурудың адамдар арасында таралуын зерттеу өзекті болып табылады. Салыстырмалы талдау жүргізілді және бруцеллез инфекциясымен ауыратын адамдар санының Қостанай облысының аудандарында ауыл шаруашылығы жануарларының жұқтыру дәрежесімен тікелей байланысы анықталды. Ұсынылған деректер әлеуметтік маңызды ауру ретінде бруцеллездің алдын алу мәселесін шешуге кешенді көзқарастың қажеттілігін көрсетеді.

Республикалық маңызы бар барлық өңірлер мен қалалар бойынша 2022-2024 жылдары Қазақстан Республикасында халықтың бруцеллезбен сырқаттанушылығы бойынша бағалау жүргізілді.  Республикада бруцеллезбен ауырғандарды бруцеллез бойынша қолайсыз және қолайсыз елді мекендер мен шаруашылықтар бойынша бөлу көрсетілген. Соңғы үш жыл ішінде халық пен жануарлар арасында бруцеллез бойынша ең үлкен эпидемиологиялық қолайсыздық Қазақстан Республикасының оңтүстік өңірлерінде (Алматы, Жамбыл, Жетісу, Қызылорда, Түркістан облыстары және Шымкент қ,.) сақталуда.  Сондай-ақ, кәсіби қызметпен байланысты популяцияда бруцеллез ауруының пайда болу қаупі сипатталған. Қостанай облысының Ауыл шаруашылығы жануарларының бруцеллезі бойынша статистикалық деректерді, оның ішінде зерттелген малдың саны мен ауру жануарлардың саны туралы талдау нәтижелері ұсынылды.

Автор өмірбаяндары

  • Ергазина Асель Михайловна, «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Қостанай өңірлік университеті» КЕАҚ

    PhD докторы, ветеринариялық медицина кафедрасының профессоры ассистентінің м.а.

  • Аубакиров Марат Жаксылыкович, «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Қостанай өңірлік университеті» КЕАҚ

    PhD, ветеринариялық медицина кафедрасының меңгерушісі

  • Кайыпбай Берикжан Балапанович , «Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринария институты» ЖШС

    ветеринария ғылымдарының докторы, профессор, бактериология бөлімінің бас ғылыми қызметкері

  • Мурзакаева Гульмира Калихановна , «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КЕАҚ

    PhD, ветеринариялық санитария кафедрасының аға оқытушысы

Қосымша файлдар

Жарияланды

2025-10-02

Журналдың саны

Бөлім

Ветеринарлық ғылымдар