КАРАТОМАР СУ ҚОЙМАСЫНЫҢ ЖАҒАЛАУ АЙМАҒЫНЫҢ ТОПЫРАҚТАРЫНЫҢ АГРОХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ: АГРОХИМИЯЛЫҚ ТАЛДАУ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫЛАР
DOI:
https://doi.org/10.52269/22266070_2024_3_141Кілт сөздер:
агрохимиялық талдау, ауыр металдар, гумус, экологиялық қауіпсіздік, су қоймасыАңдатпа
Қаратомар су қоймасына іргелес ауыл шаруашылығы мақсатында қолданылатын топырақ-тың құрамындағы қозғалмалы және жалпы фосфор мен калий, жалпы азот, нитраттар, қозғалмалы күкірт мөлшері, жалпы қышқылдық (рН), гумус, жалпы минералдану, меншікті электр өткізгіштік және тұз режиміндегі рН деңгейі сияқты агрохимиялық көрсеткіштеріне бағалау жүргізілді. Топы-рақтың агрохимиялық көрсеткіштерін анықтау Қазақстан Республикасының нормативтік талап-тары мен стандарттарына, сонымен қатар, мемлекеттік және шетелдік ғылыми ұсынымдарға сәйкес жүргізілді. Жұмыстар 2023 жылғы күз – 2024 жылғы қыс кезеңінде жүзеге асырылды. Каратомар су қоймасына іргелес ауылшаруашылық топырақтары рН 7.0-ден жоғары сілтілі орта-мен сипатталады, бұл өсімдіктердің қоректік заттардың сіңуіне айтарлықтай әсер етеді. Гумус-тың мөлшері орташа деңгейге жатады, алайда нитрат түріндегі азот пен фосфордың қозғалмалы түрлерінің аз болуы фотосинтезге және өсімдіктердің жалпы өміршеңдігіне әсер ету мүмкіндігін көрсетеді. Калийдің қозғалмалы түрлерінің жоғары мөлшері өсімдіктердің стресске төзімділігіне ықпал етеді. Ауыр металдардың құрамын талдау жалпы құрамның нормаларға сәйкес келетіндігін көрсетті, алайда кадмий мөлшерінің жоғарылау болуы топырақ сапасын жақсарту және аймақтың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларын әзірлеу кезінде назар аударуды қажет етеді.
