ҚАРАТОМАР СУ ҚОЙМАСЫНЫҢ СУЛАРЫНЫҢ МЕТАЛЛ ЕМЕС БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІНІҢ МӨЛШЕРІН КЕШЕНДІ БАҒАЛАУ
DOI:
https://doi.org/10.52269/22266070_2024_3_17Кілт сөздер:
Қаратомар су қоймасы, экологиялық мониторинг, су сапасының мониторингі, су ресурстарын басқару, жер үсті суларыАңдатпа
Мақалада Қазақстанның Жоғарғы Тобыл және Қаратомар су қоймалары суларының металл емес бейорганикалық көрсеткіштер бойынша сапасын зерттеу нәтижелері келтірілген. 2024 жылдың ақпан-наурыз айларында алынған су үлгілерінің жалпы кермектігі нормативтік көрсеткіштен асып кеткенін көрсетті. Қалған көрсеткіштер шаруашылық-ауыз су және мәденитұрмыстық су пайдалану үшін қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келеді. Бірыңғай жіктеу жүйесі бойынша бағалау мыналарды анықтады: •Жоғарғы Тобыл су қоймасындағы хлоридтер тазалықтың екінші класына (300-350 мг/л) сәйкес келеді. Шаруашылық-ауыз судан басқа су пайдаланудың барлық санаттарына жарамды •екі су қоймасындағы сульфаттар төртінші сыныпқа (350-600 мг/л) сәйкес келеді, тек суаруға және өнеркәсіптік пайдалануға жарамды. •Қалқымалы қатты заттар (14,9-19,0 мг/л) сапасы жағынан ең нашар бесінші сыныпқа сәйкес келеді, гидроэнергетика мен тау-кен жұмыстарына жарамды.
ОҚА-ның көптеген көрсеткіштері үшін вариация коэффициенттері аз, бұл су құрамының біртектілігін көрсетеді. Аммонилі азот пен фосфаттар жоғары вариацияны көрсетті, яғни бұл су мен қатты фаза шекараларында иондардың қозғалғыштығына байланысты болуы мүмкін.
Осы зерттеулердің нәтижелерін қоңыржай климаттық аймақтың тұщы су ағын су айдындары суларының сапалық және уытты көрсеткіштерін кешенді бағалауды ұйымдастыру және жүргізу бойынша анықтамалық ақпараттық деректер, әдістемелік ұсынымдар ретінде пайдалануға болады.
