ЦИФРЛЫҚ ЭТИКА КОДЕКСІ УНИВЕРСИТЕТТІК ОНЛАЙН-ҚАУЫМДАСТЫҚТЫҢ ЖЕЛІЛІК КОММУНИКАТИВТІК МӘДЕНИЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ ҚҰРАЛЫ РЕТІНДЕ

Аңдатпа

Мақалада университеттік онлайн-қауымдастықтың жұмыс істеуі контекстіндегі цифрлық этика кодексі феноменін зерттеу ұсынылған. «Ethically Aligned Design», «Ethics Guidelines for Trustworthy AI» және жетекші технологиялық компаниялардың жасанды интеллект корпоративтік қағидаттарына баса назар аудара отырып, цифрлық ортадағы этикалық қағидаттарды реттейтін халықаралық нормативтік құжаттарға талдау жүргізілді. Қазіргі цифрлық этиканың теориялық-әдіснамалық негізін қалаған Н.Винер, Дж.Вейценбаум және Л.Флоридидің іргелі еңбектері арқылы этикалық ойдың эволюциясы тұжырымдалды. Ресей мен Қазақстандағы цифрлық этиканы нормативтік реттеу тәжірибесін салыстырмалы талдау негізінде университет ортасына цифрлық этика кодексін енгізу қажеттілігі дәлелденді. Академиялық қоғамдастықтың тұрақты желілік коммуникативтік мәдениетін қалыптастыруға бағытталған аксиологиялық, деонтологиялық және праксиологиялық аспектілерді біріктіретін кодекстің үш компонентті әдіснамалық моделі әзірленді. Зерттеу цифрлық этиканың теориялық негіздерін дамытуға елеулі үлес қосады және цифрлық білім беру ортасына этикалық нормаларды енгізу бойынша практикалық ұсынымдар ұсынады. Жұмыс нәтижелерін жоғары оқу орындарының жергілікті нормативтік актілерін әзірлеу және академиялық ортадағы онлайн-коммуникацияны реттеу тетіктерін жетілдіру кезінде пайдалануға болады.