ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫНЫҢ ЖАҒДАЙЫНДА АГРОЛАНШАФТТАРДЫ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МИКРОАЙМАҚТАУ

Авторлар

  • Оспанова Айдана Асыгатовна С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті https://orcid.org/0009-0002-9897-6652
  • Озеранская Наталия Львовна С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті
  • Мерзляков Олег Эдуардович Ұлттық зерттеу Томск мемлекеттік университетінің

DOI:

https://doi.org/10.52269/KGTD2531205

Кілт сөздер:

ауылшаруашылық жерлері, жерді сақтау, топырақтың деградациясы, жерді тұрақты пайдалану, жерді ұтымды пайдалану, ауыл шаруашылығы ландшафтарын экологиялық микроаймақтау

Аңдатпа

Бұл зерттеудің мақсаты жобалық және болжамдық құжаттарда ауыл шаруашылығы жерлерін тиімді қорғауды және ұтымды пайдалануды ұйымдастыру үшін экологиялық-ландшафттық тәсілге негізделген микроаймақтау жүйесін әзірлеу болып табылады. Зерттеу барысында жер пайдалану ландшафттық құрылымына кешенді талдау жүргізілді; топырақ жамылғысының экологиялық жағдайы геоақпараттық технологияларды пайдалана отырып және далалық зерттеулер негізінде зерделенді. Ауыл шаруашылығын пайдалану қарқындылығына байланысты және топырақтың деградация ұшырауының жүйелілігін зерттеу нәтижесінде Солтүстік Қазақстанның құрғақ дала аймағындағы объектінің мысалын пайдалана отырып аумақтың ландшафтық ерекшеліктері анықталды. Жерді пайдалануды жоспарлауға және топырақты қорғауға сараланған тәсілді аймақтық жағдайларда қамтамасыз ететін  анықталған тәуелділіктер негізінде экологиялық-ландшафттық микроаймақтау жүйесі әзірленді. Алынған нәтижелердің маңыздылығы: ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық тиімділігін төмендетпей, деградация процестерінің алдын алу, топырақ құнарлығын сақтау және қалпына келтіру. Әртүрлі экологиялық-ландшафттық жағдайлары бар аумақтарға және қолданыстағы ауыл шаруашылығы жүйелеріне біріктірілуі ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді экологиялық-ландшафттық микроаймақтаудың әзірленген жүйесі қолданылуы мүмкін. Әзірленген әдістеменің ерекшелігі морфологиялық бірліктерді анықтау негізінде және аумақтың экологиялық аймақтық ерекшеліктерін ескере отырып, аумақтың ландшафттық құрылымын егжей-тегжейлі есепке алу болып табылады. Біртекті экологиялық-ландшафттық құрылымдарды анықтаудың егжей-тегжейлі тәсілі ауыл шаруашылығы жерлерін пайдалануды ұйымдастыру кезінде топырақ құнарлығын сақтау бойынша әзірленген шаралардың тиімділігін арттырады.

Автор өмірбаяндары

  • Оспанова Айдана Асыгатовна, С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті

    жерге орналастыру кафедрасының докторанты

  • Озеранская Наталия Львовна, С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті

    экономика ғылымдарының кандидаты, жерге орналастыру кафедрасының доценті

  • Мерзляков Олег Эдуардович, Ұлттық зерттеу Томск мемлекеттік университетінің

    биология ғылымдарының кандидаты, топырақтану және топырақ экологиясы кафедрасының доценті

Қосымша файлдар

Жарияланды

2025-10-02

Журналдың саны

Бөлім

Ауыл шаруашылығы ғылымдары