АБЕРДИН АНГУСС ЖӘНЕ ҚАЗАҚТЫН АҚБАС ТҰҚЫМ ТӨЛДЕРІНІҢ ЖЫНЫСТЫҚ ДИМОРФИЗМНІҢ БАЙҚАЛУЫ ЖӘНЕ ЭКСТЕРЬЕРЛІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Аңдатпа

Мақалада қазақтың ақбас және абердин-ангус тұқымды төлдерінің экстерьерлік-конституциялық ерекшеліктері мен жыныстық деморфизм көріністерін зерттеу бойынша зерттеулердің нәтижелері келтірілді, фермадағы асыл тұқымды малдың өнімділігі мен асыл тұқымдық сапасын арттыру селекциялық-асыл тұқымдық жұмыс деңгейіне, атап айтқанда, жануарлардың өнімділік әлеуетін анықтаудың оңтайлы әдісіне және фермадағы асыл тұқымды малдың оңтайлы жағдайларын жасауға тікелей байланысты. азықтандыру және ұстау үшін. Сондай-ақ, конституция, жас толдерінің сыртқы келбеті туралы мәліметтер келтірілген, оларды зерттеу ауылшаруашылық жануарларының барлық ерекшеліктері, олардың артықшылықтары мен кемшіліктері дамитын негіз ретінде қажет, бұл жануарларды өсірудегі сәттілік пен сәтсіздіктердің себептерін жақсы түсінуге, болжамдарды олардың экономикалық және асыл тұқымдық құндылығына қатысты нақтылауға мүмкіндік береді. Онтогенезде жануардың дамуы бір сапалық күйден екіншісіне, қарапайымнан күрделіге ауысу екендігі анықталды. Жануарлардың өсуі, дамуы, ет өнімділігінің деңгейі азықтандыру, ұстау және тұқым жағдайларына байланысты болды. Сонымен қатар дамудың биологиялық ерекшеліктері де болды. Жануарлардың жынысының дене тіндерінің өсуіне айтарлықтай әсері туралы қорытынды жасалды, оның ет түзудегі фактор ретіндегі рөлі барлық жүйелердің жұмыс істеуі жүйке және эндокриндік жүйелердің жетекші әсерінен болатындығымен түсіндірілді. Бұл процесте жыныстық гормондар маңызды рөл атқарды. Тірі салмақ ет өнімділігінің негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылатындығы және еттің пайда болуымен тікелей байланысты екендігі және дененің гендермен байланысты генетикалық бағдарламасының арқасында, туылған кезде зерттелген тұқымдардың бұқалары мен сиырларының тірі салмағы айтарлықтай ерекшеленді.