ҚАЗАҚСТАННЫҢ ОҢТҮСТІК-ШЫҒЫСЫНДАҒЫ СУАРМАЛЫ ТОПЫРАҚТАРДАҒЫЖАҢА ОТАНДЫҚ ҚЫТАЙБҰРШАҚ СОРТТАРЫНЫҢ ӨНІМДІЛІК ДЕҢГЕЙІ СЕБУНОРМАСЫНА БАЙЛАНЫСТЫ
DOI:
https://doi.org/10.52269/22266070_2023_1_208Кілт сөздер:
Қытай бұршақ, сорт, себу нормасы, өнімділік, өнімділік белгілеріАңдатпа
Мақалада отандық қытай бұршақтың сорттарының өнімділігіне себу нормасының әсері туралы зерттеулер келтірілген. Қытай бұршақтың сорттарын өндірудің рентабельділігі туралы қорытынды жасалды. Әр түрлі себу нормалары бар қытай бұршақтың сорттарын өсірудің экономикалық тиімділігін есептеу келтірілген. Зерттелетін қытай бұршақтың сорттарының егу нормаларына байланысты жоғары пайдасы, сондай-ақ егу нормаларына байланысты зерттеу жылдарындағы қытай бұршақтың сорттарының орташа өнімділігі көрсетілген. Зерттеуге Ласточка, Жансая, Ай Сәуле, Аққу, Айзере қытай бұршақтың орта кеш және кеш пісетін бес сорттары қатысты. Сорттар Қазақстанның оңтүстігінде және оңтүстік-шығысында өндіріске жіберілді. Барлық үш жылдық зерттеулердің нәтижелері барлық зерттелетін сорттардың ең жоғары өнімділігін көрсетеді, себу нормасы 600 мың/га. Қытай бұршақтың Ай Сәуле сорты ең өнімді болды, себу нормасы 600 мың / га. Ең аз өнімділік Айзере қытай бұршақтың ірі тұқымдық сортымен сипатталды, өнімділік диапазоны 32,9-48,8 ц/га, себу нормасы 200 мың/га. Әртүрлі сорттарды пайдаланған кезде егіс нормаларын ескере отырып, бір гектарға жұмыс құнының өсуі 216800 – 276200 теңгені құрайды. Қытай бұршақтың Ай Сәуле сортында гектарына 1145900 теңге мөлшерінде ең көп пайда алынды.