БИОГУМУС АЛУ ҮШІН ОРГАНИКАЛЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ ӨҢДЕУДІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Аңдатпа

Бұл мақалада биогумус алу үшін органикалық қалдықтарды қайта өңдеу технологиясының мәселелері қарастырылған. Қалалық органикалық қалдықтардың сорттық құрамы зерттелді. Әрі қарай өңдеу үшін жоғары сапалы субстрат алу үшін бастапқы шикізатты дайындау технологиясы қарастырылған, ол органикалық қалдықтардың жалпы массасын пластмасса, металл бөлшекте­рінен, шыныдан және т.б. тазартуды көздейді. Өнімділігі жоғары «Калифорния» құрттары (E. Andrei) үшін субстраттың оңтайлы құрамын анықтау үшін эксперимент жүргізілді. Құрттардың тіршілік әрекеті үшін қоршаған ортаның ылғалдылығы мен температурасының оңтайлы пара­метрлері қарастырылады. Экспериментте органикалық қалдықтардың құрамы бойынша ерекше­ленетін үш тәжірибелі топ құрылды. Барлық үш топта тамақ қалдықтарының 40% болды; 10% – бұтақтар, ағаш кесінділері, шөптер; 10% – шай пакеттері, кофе қалдықтары, қағаз және картон; 10% топырақ және 30% мал қалдықтары. Әр топта мал қалдықтары әр түрлі болды: мал көңі, құс көңі және жылқы көңі. Субстраттың сорттық құрамының тиімділігі «Калифорния» құрттарының өнімділігінің өсуіне байланысты бағаланды. Ірі қара малдың көңі енгізілген субстрат ең жоғары нәтижелерді көрсетті, онда құрттар 6,5 есе өсті, ең аз нәтижелер құс көңі қосылған қоспада болды – 5,1.