ҚАЗАҚСТАННЫҢ ОҢТҮСТІК АЙМАҒЫНДАҒЫ ҚАЗАҚТЫҢ ҰЛТТЫҚ ТӨБЕТ ИТТЕРІНІҢ ГЕНЕТИКАЛЫҚ ӘРТҮРЛІЛІГІН БАҒАЛАУ
DOI:
https://doi.org/10.52269/22266070_2024_1_58Кілт сөздер:
Төбет, генофонд, микросателлиттік локус, инбридинг, генетикалық әртүрлілікАңдатпа
Бұл микросателиттік талдау арқылы ҚР Оңтүстік өңірінен алынған қазақтың ұлттық төбет ит тұқымының генофондының қазіргі жағдайына баға берілген алғашқы мақала. Халықаралық жануарлар генетикасы қоғамы иттер үшін ұсынған 19 микросателлиттік локустан алынған аллельдік жиіліктер негізінде зерттелетін үлгідегі генетикалық өзгергіштіктің негізгі көрсеткіштері анықталды және басқа ит тұқымдарымен салыстырмалы түрде талданды. Полиморфты локустардың пайызы 100% құрады, бір локусқа 5-10 аллель бар. Харди-Вайнберг екі локус AHT137 және AHTh260 үшін ауытқуды көрсетті. Төбеттерде аллельдердің орташа саны мен аллельдердің орташа тиімді саны басқа молоссоидты ит тұқымдарына қарағанда жоғары болды. PIC полиморфизм деңгейі барлық локустар үшін 60% - дан асты.Бақыланатын гетерозиготалық параметрлердің алынған мәні зерттелетін үлгіде будандастыру процестерінің бар екендігін көрсетеді. Жалпы, ҚР Оңтүстік аймағындағы төбет иттері генетикалық әртүрліліктің негізгі параметрлерінің жоғары деңгейімен және инбридингтің төмен деңгейімен сипатталатыны көрсетілген. Жүргізілген зерттеу қазақ Төбеттерінің генетикалық құрылымы туралы құнды деректер береді, бұл осы бірегей тұқымды түсіну мен сақтаудағы маңызды қадам болып табылады.
