ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫНЫҢ ӘРТҮРЛІ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЛАРЫНДАҒЫ КӘДІМГІ ҚАРАҒАЙ ИНЕЛЕРІНІҢ (PINUS SYLVESTRIS L.) МОРФОМЕТРИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.52269/22266070_2024_2_38Кілт сөздер:
морфометрия, кәдімгі қарағай (Pinus sylvestris L.), инелердің ұзындығы, жасы, экологиясы, ластануыАңдатпа
Мақалада Қостанай облысының аумағында әртүрлі экологиялық жағдайларда өсетін сүрекдіңдердегі кәдімгі қарағай инелерінің морфометриялық және патологиялық көрсеткіштерінің өзгеруі қарастырылған. Зерттеудің мақсаты - Қостанай қаласының техногендік ластануы жағдайында және әр түрлі жастағы қарағайлардағы Аракарагай орманының экологиялық таза аймағында кәдімгі қарағай инелерінің ұзындығы мен ассимиляциялық аппараттағы некроздар санының өзгеруін зерттеу. Міндеттері: әртүрлі экологиялық жағдайларда әр түрлі жастағы қарағайлардағы ағаштардың жалпы жағдайын зерттеу және талдау, техногендік ластанудың кәдімгі қарағайдың ассимиляциялық аппаратының күйіне әсерін көрсету. Жұмыс барысында кәдімгі қарағай инелерінің морфометриялық көрсеткіштері зерттелді, некрозға диагностика жүргізілді және бойынша сүрекдіңдердің жай-күйін жалпы бағалау жүргізілді. Жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде әртүрлі экологиялық жағдайларда кәдімгі қарағай инелерінің ұзындығы бойынша статистикалық сенімді айырмашылықтар анықталды. Урбанизацияланған аймақта тәждің сарқылу деңгейінің жоғарылауы және қарағай инелеріндегі некроздар санының өсуі көрсетілген. Кәдімгі қарағай инелерінің морфометриялық көрсеткіштері, тәждің күйі және ағаштардың ассимиляциялық аппаратындағы некроздардың саны ағаш түрлерінің жағдайына экологиялық факторлардың әсерін бағалаудың маңызды көрсеткіштері болып табылады.
