ТЕЗ ПІСЕТІН МАЙБҰРШАҚ СОРТТАРЫНЫҢ ТҰҚЫМ САПАСЫН БАҒАЛАУ

Аңдатпа

Мақалада тез пісетін майбұршақ сорттарының егістік сапасы және тұқым сапасын бағалау бойынша жүргізілген ғылыми – зерттеу жұмыстарының нәтижелері келтірілген. Атап айтқанда, тұқымның зертханалық өнгіштігі, егістік өнгіштігі, өсімдіктің жинап алуға дейінгі  сақталуы, өсімдктің биіктігі, май мен ақуздың құрамы  сияқты көрсеткіштері алынған. Зерттеу жұмыстарында майбұршақтың Билявка, Лыбидь, Вижн, Танаис, 422, 180/2 сорт үлгілері жоғарыда көрсетілген көрсеткіштері бойынша өзара салыстырылған. Зерттеу нәтижелері салыстырылып отырған сорт үлгілеріндегі тұқымның зертханалық өнгіштігі барлығында жоғары екенін көрсетті, сәйкесінше 90,0 – 97,0 % аралығында болды. Зерттелген сорт үлгілерінің егістік өнгіштігі стандартта көрсетілген сапа нормасынан көп ауытқымады. Ал, өсімдіктің жинап алуға дейін сақталуының көрсеткіші 422, 180/2 сорт үлгілерінде жоғары нәтижені берді, сәйкесінше 86,6 және 80,8% аралығында болды.   Зерттелген сорт үлгілерінде майдың ең жоғары көрсеткіші 422 селекциялық номерінде байқалды – 22,3 %.  Ақуыздың мөлшері бойынша зерттелген сорт үлгілері төмен және орташа деңгейдегі категорияларға енді. Бұл көрсеткіш бойынша да жоғары нәтижені 422 селекциялық номері берді, сәйкесінше 38,1 %. 1000 тұқымның массасы  орташа есеппен 131 – ден 190 г. дейінгі көрсеткішті берді