АСТЫҚТЫ ДӘНДІ ДАҚЫЛДАРДЫ ТОПЫРАҚ АСТЫНА ШАШЫРАТЫП СЕБУГЕ АРНАЛҒАН СЕПКІШТІҢ НЫҒЫЗДАУШЫ ТАПТАҒЫШ ЖҰМЫСШЫ БӨЛІКТЕРІН ЖЕТІЛДІРУ
DOI:
https://doi.org/10.52269/22266070_2025_1_103Кілт сөздер:
сепкіш, астықты дәнді дақылдарды егу, шашыратып егу, нығыздаушы таптағыштар, аңызды сепкіш, тұқым үсті топырақ қабатыАңдатпа
Солтүстік Қазақстанда дақыл өсірудің заманауи технологиялары аясында астықты дәнді дақылдардың өнімділігін арттырудың бір жолы – топырақ астына шашыратып себу. Сонымен бірге тұқымнан кейінгі топырақ қабатын тығыздау және тегістеу сапасы болашақ егіннің қалыптасуында маңызды рөл атқарады. Осыған байланысты, бұл мақала топырақ астына шашыратып егуге арналған сепкіштің нығыздаушы таптағыштарының жаңа жұмыс бөліктерін зерттеуге, жетілдіруге және әзірлеуге арналған. Жұмыстың мақсаты – топырақ астына шашыратып себудің тиімділігін арттыру болып табылады. Міндеттер: жаңа жетілдірілген нығыздаушы таптағыштарды әзірлеу және сепкіштердің және олардың нығыздаушы таптағыштарының жұмысына салыстырмалы талдау жасау. Жаңа жетілдірілген екі қатарлы сына тәрізді нығыздаушы таптағыштар ұсынылды. Астықты дәнді дақылдарды өсірудің заманауи технологиялары аясында Солтүстік Қазақстанда топарық астына шашыратып егу үшін кеңінен қолданылатын сабанды сепкіштердің және олардың нығыздаушы таптағыштарының жұмысшы бөліктерінің жұмысына салыстырмалы талдау жасалды. Осы себу әдісімен топырақ астына шашыратып егу кезіндегі тұқымды үсті топырақ қабатын тығыздау және таптау технологиялық процестері қарастырылып, қолданыстағы сериялық нығыздаушы таптағыштардың негізгі кемшіліктері және жетілдірілген нығыздаушы таптағыштардың ұсынылған жұмысшы бөліктерінің артықшылықтары анықталды. Астықты дәнді дақылдарды егу кезінде ұсынылған таптағыштарды пайдалану өсімдіктердің өсуі мен дамуы үшін қолайлы жағдай жасау арқылы бір мезгілге біркелкі өсіп шығуына ықпал етеді, демек, өнімділікті арттыруға оң әсер етеді.
