айналымдық мал жаю Органикалық мал шаруашылығы жағдайында жайылымдарды тұрақты басқарудың құралы ретінде
DOI:
https://doi.org/10.52269/22266070_2025_1_200Кілт сөздер:
айналмалы мал жаю, жайылым, органикалық мал шаруашылығы, тұрақты басқару, шөп алқаптарының өнімділігі , экологиялық тұрақтылықАңдатпа
Бұл мақалада органикалық мал шаруашылығы жағдайларында жайылымдық жерлерді басқарудың тұрақты әдісі ретінде етті бағыттағы ірі қара малдарды айналымдық жаюдың тиімділігі зерттелген. Зерттеудің өзектілігі жайылымдық жерлерді ұтымсыз пайдаланудың салдарынан, өнімділігін және экологиялық тұрақтылығын төмендететін бұзылуы мәселесіне негізделген. Авторлар жайылымдық жер телімдеріне түсетін жүктемені оңтайландыруға және шөп алқабының қайта қалпына келуін қамтамасыз етуге негізделген, мал жаюдың айналымдық жүйесін есептеу әдістемесін ұсынды. Зерттеулердің тәжірибелік бөлігі «Солтүстік Қазақстан ауыл шаруашылығы тәжірибе станциясы» ЖШС базасында жүргізілді, онда жайылымдық жерлердің өнімділігінің жоғарылауы, шөп алқабы жағдайларының жақсаруы және мал шаруашылығының экологиялық таза өнімін өндірудің ұлғаюы бойынша оң нәтижелер көрсетілді. Алынған мәліметтер негізінде, авторлар, ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында маусымдық өзгерістер мен мал жаю жағдайын ескеретін нақты мал жаю сызбанұсқасын енгізуді және жайылымға түсетін жүктемеге уақытылы түзетулер енгізу мақсатында шөп өсімділігі мен биомассасына тұрақты түрде бақылау жүргізуді ұсынады. Органикалық мал шаруашылығында тұрақты тәжірибені таратуға мүмкіндік беретін, мамандардың семинарлар мен тренингтар арқылы біліктілігін арттыруға ерекше көңіл бөлінеді. Зерттеу нәтижелерінің етті бағыттағы ірі қара малдарды өсірумен айналысатын фермерлік шаруашылықтар мен ауыл шаруашылығы мекемелері үшін практикалық маңызы зор.
